Düş ve Gerçek izle (2013)

Hastasının hikâyesini kendi romanında kullanmak üzere çalan bir terapist, ne kadar ileri gidebilir? Fransa’nın yükselen yıldızlarından Virginie Efira’nın canlandırdığı, filme adını veren psikoterapist Sibyl, takıntı haline getirdiği romanını yazmaya kendini ne kadar verse de yaratıcılığı tıkanmıştır. Planlamadan hamile kaldığı için bunalıma giren bir hastasının anlattıkları Sibyl’in ilgisini çeker ve kadının hikâyesini kendi erotik romanına dahil eder. İlk gösterimini Cannes’da ana yarışmada yapan bu ilginç komedi-dram, annelik, yaratıcılık, birliktelikler, tutku, orta yaş krizi, kişilik, hatta sinema gibi birçok konuya değiniyor.

Sana hayatımdan bahsetmemi ister misin? Editör olan Helga Pato'ya bir tren yolculuğu sırasında hiç tanımadığı bir kişi bu rahatsız edici bir soru ile yaklaşıyor. Yol arkadaşı, kişilik bozuklukları konusunda uzmanlaşmış ama bir yandan da biraz garip bir görünüşü olan psikiyatrist Ángel Sanagustín'dir. Yolculuk sırasında Ángel, karşılaştığı en kötü klinik vakanın küstah, çılgın ve sıradışı hikayesini anlatır. Bu hastanın adı Martín Urales de Úbeda'dır. Diğer şeylerin yanı sıra çöple takıntılı son derece tehlikeli ve paranoyak bir hastadır ve insanları bir kontrol aracı olarak kullandığı söylenir. Bu tesadüfi karşılaşma, Helga Pato'nun şuan ki ve gelecekteki yaşantısını etkiler.

Berlin’in Sesi bugün dünyanın dans müziği merkezi olan Berlin’de uyuşturucunun, aşkın, hazzın uç noktalarının ve deliliğin portresini çizen bir trajikomedi. Müzik ve dans dünyasında şan-şöhretin doruklarını yaşayan DJ Ickarus, kız arkadaşı ve menajeri Mathilde ile dünyanın farklı kentlerinde konserler vermekte ve bir patlama yapması beklenen yeni albümü üzerine çalışmaktadır. DJ Ickarus, Berlin’in en iyi gece kulüplerinde çalar ve film bizleri, set olarak kullandığı Berlin’in gerçek kulüplerindeki haz düzeyine, iyi müziğe, uyuşturucuya, sekse samimi ve sade bir şekilde tanık eder. Ancak DJ Ickarus bir gece çaldıktan sonra aldığı uyuşturucunun etkisinden kurtulamaz ve kendisini bir psikiyatri kliniğinin acilinde bulur. DJ Ickarus’un bundan sonra yaşayacakları bizleri uyuşturucu kullanımın tüm yükselişlerine ve çöküşlerine tanık edecek; eğlence ile delilik, yaratıcılık ile psikoz arasındaki ince çizgide onunla beraber yürümemize neden olacaktır.

Persona, Bergman filmografisinin en şaşırtıcı ve en aykırı parçası. Yönetmenin ustalığının ve modern sinemayı etkilemekle kalmayıp onu nasıl büyük ölçüde kendinden çıkardığının en güzel kanıtlarından biri. Sinamotografisinin ustalığını bir yana bırakırsak, buradaki sinema dilinin günümüzdekinden geri kalan yanı yok. Sinematografi de işin içine girdiğinde Bergman fersah fersah öteye gidiyor. Kuralları kim koydu diye merak ediyorsanız işte size Bergman, sinemanın gerçek babası. Örneğin Lynch Mulholland Çıkmaz'ını yazarken bu filmi en az on kez izlemiş olmalıdır. Bir hemşire, konuşmayı reddeden, herhangibir psikolojik rahatsızlığı olmamasına rağmen çevresiyle iletişimi tamamen kesmiş bir aktristin bakımını üstleniyor. İkisi bir yazlıkta birlikte zaman geçirirken, birinin sessizliği nedeniyle açılan kışkırtıcı ve korkutucu kişilik çukuruna diğerinin (hemşirenin) karakteri düşüyor ve kendini en ince detayları ile açık etmeye başlıyor. Ve bir süre sonra hemşirenin kendi karakteri yok olup tamamen aktristin karakteri içinde eriyerek şekil değiştiriyor. (bibi andersson ve liv ullman'ın oyunculukları mükemmel) Sessizliğin gücü, karakter olmak, oynamak, kişilik ve kadın kimliği (John Berger'in Görme Biçimleri'ndeki tezini hatırlamakta fayda var: özellikle kadınların kendilerinden beklenen kimlik ve içlerindeki gerçek kimlik arasındaki bölünmüşlükleri) üzerine bir başyapıt. 1966 yılından sonraki sinemayı en çok etkilemiş ve hatta onu bizzat yaratmış olan filmlerden biri Persona. Ama burada örneğin bir Potempkin Zırhlısı ya da bir Metropolis gibi ancak miras kağıtlarındaki yazı olabilecek, yapacağını yapmış sonra da hükmünü uzun zaman önce kaybetmiş bir anlatı göremezsiniz. Bergman'ın Persona'sı, bugün bile tüm yönetmenlerin hayalini süsleyebilecek ve yapıldığı anda tüm dünyanın önünde eğileceği gerçek sinema anlatısıdır. Yapıldığı yıl bir kesimin takdirini toplamakla birlikte çok büyük bir kesim tarafından da acımasızca eleştirilmişti. Ne var ki sonrasında kuralları koyan filmlerden biri oldu.